Bí Mật Vườn Lệ Chi–Vua Thánh Triều Lê

Kỷ niệm 15 năm sân khấu lịch Idecaf, đi xem liền một mạch 2 vở kịch lịch sử, nhiều điều đọng lại chả biết viết bao nhiêu cho đủ, nên gõ lại thoại những đoạn mình ấn tượng thôi vậy : )

Bí Mật Vườn Lệ Chi:

“Nhưng một ngày kia, rồi lệnh bà sẽ hối hận” " Một ngai vàng dựng lên bằng máu, không tránh khỏi sẽ lại sụp đổ trong máu mà thôi ! " – gián nghị đại phu Nguyễn Trãi

“Người ta sẽ giết con và giết cả mẹ nữa. Một ngày nào đó mai sau, đây là quả báo!” – Bang Cơ

“Con người ta rồi thì ai cũng phải đến lúc chết. Hạ thần đây, rồi cũng phải đến lúc hạ thần chết. Thái hậu rồi cũng phải đến lúc chết… Nguyễn Trãi thì không… Nguyễn Trãi không chết… Nguyễn Trãi cứ mãi sống trong lòng muôn dân… KHÔNG! Nguyễn Trãi phải chết thôi! Nguyễn Trãi không có quyền được sống, NGUYỄN TRÃI KHÔNG CÓ QUYỀN ĐƯỢC …” – Tổng quản nội quan Tạ Thanh

“Lòng ta xui ta, cả nước xui ta, đạo làm người xui ta. Bè đảng của ta à, là tất cả những ai biết hiếu trung, biết khinh tài trọng nghĩa, biết chống lại gian tà để giữ lấy đạo ngay. Chính các người, chính các người đã giết hại vua, các người đã giết Thùy Liên hòng đổ tội cho quan gián nghị đại phu!” … “CHÍNH BỌN HOẠN QUAN ĐÃ GIẾT VUA” - Cung nhân trẻ

“TRỜI ƠIIII, SAN HÀ XÃ TẮC … NGẢ NGHIÊNG THẬT RỒI” – Nguyễn Trãi

“Ta yêu Tùng. Vì Tùng vươn cao mọc thẳng;
Ta yêu Tùng. Vì Tùng sâu gốc bền cành;
Ta yêu Tùng. Vì Tùng trong phong ba đứng vững;
Ta yêu Tùng. Vì trăm năm Tùng vẫn tươi xanh;

Tuyết sương năm tháng luyện mình,
Phục linh, hổ phách, trường sinh giúp đời!

“Ta yêu Phong Lan. Dịu dàng, diễm lệ
Ta yêu Phong Lan. Sắc thắm muôn màu
Ta yêu Phong Lan. Cuộc đời bình dị
Ta yêu Phong Lan. Hương ngát rừng sâu

Tươi Lan tươi vẹn trước sau
Thơm Lan thơm cả cung sầu, nhịp vui!…”

- Nguyễn Trãi

 

“Con thú có thể cắn chết con người nhưng vẫn là con thú. Con người mang lẽ phải có thể bị giết vì lẽ phải, nhưng bảo vệ lẽ phải mãi mãi vẫn là thiên chức con người”

Vua Thánh Triều Lê:

“Thiên thời – Địa lợi – Nhân hòa” – “Lê Lợi vi vương, Nguyễn Trãi vi thần” – Vua Lê Thánh Tông.

“Vương Đạo lấy chính nghĩa chăn dân
Bá Đạo dùng thủ thuật trị nước
Vương Đạo lo nghĩ an nguy toàn dân tộc
Bá Đạo toan tính được mất cho bản thân
Vương Đạo lấy lợi ích trước hết vì chúng dân
Bá Đạo lo chức quyền của mình là trên hết
Vương Đạo đặt ra luật để chu toàn phép nước
Bá Đạo sử dụng luật để củng cố đặc quyền
Vương Đạo kêu gọi chúng dân trên dưới một lòng
Bá Đạo lừa dối chúng dân trước sau được việc
Vương Đạo lấy dân làm gốc
Bá Đạo xây quyền chức làm nền
Vương Đạo khi nước nguy không tiếc thân mình
Bá Đạo chờ nước thịnh nhảy vào trục lợi
Với Vương Đạo, tà đạo luôn trốn tránh
Với Bá Đạo, tà đạo vẫn cận kề
Bậc minh quân phải toan tính trăm bề
Theo Vương đạo, xa Bá đạo để trừ tà đạo”

- Trị Quốc sách – thoại: vua Lê Thánh Tông

“Vương đạo với Bá đạo thì có nghĩa gì! Không xây quyền chức làm nền thì lấy đâu ra cung đài dinh thự, ăn trên ngồi trước, tiền hô hậu ủng! Bọn dân đen, bọn dân đen chỉ có cái mồm, bịt lại là xong! Chẳng qua hồi còn giặc Minh, các ông phải ở trên rừng trên núi, không ra được khỏi đất Lam Sơn nên phải dựa vào dân lấy dân làm gốc. Chứ giờ đây, đất nước đã thái bình, thì làm gì có chuyện lấy dân làm gốc.” – Lê Lục

“CÓ OAN KHÔNGG?” – Vua Lê Thánh Tông. “OANNN” – quốc công Nguyễn Lê

“Đức vua đã khiến thần sau bao nhiêu năm trèo lên đỉnh quyền lực, nay được trở lại làm kẻ SĨ” – Nguyễn Lê

-------------

Ban đầu tính quote thôi ko viết, nhưng thuận tay làm vài dòng kể lể, chứ ko viết cảm nhận vì lắm thứ ngổn ngang ^^

Những lời thoại đậm chất lịch sử xưa và nhiều từ Hán Việt như vậy có lẽ hơi xa lạ với một người trẻ như mình (23 tuổi chắc cũng trẻ vừa vừa chứ hen). Ngày xưa học sử, cũng biết Nguyễn Trãi, Lê Lợi – Lê Thái Tổ, Lê Thánh Tông, triều Lê… học văn, cũng biết Bình Ngô đại cáo, cũng biết án oan Lệ Chi Viên. Nhưng để tiếp thu hết những điều này thiệt ko dễ. Bây giờ thì những điều này sẽ ở lâu trong đầu của mình hơn, cả những nhân vật như thần phi Nguyễn Thị Anh, Tiệp dư Ngọc Dao mà ngày xưa mình không biết tới. Cả những chi tiết như “Lê Lợi vi vương, Nguyễn Trãi vi thần” nữa. Lịch sử Việt Nam không phải không hay, không phải không có nhiều điều để kể, và không phải không có nhiều nhân vật kiệt xuất. Sân khấu kịch đã mang những Nguyễn Trãi, Lê Thánh Tông, và cả Ngô Tuấn (Lý Thường Kiệt – Ngàn năm tình sử) … đến cho những khán giả trẻ như mình một cách rất thật, rất người : ).  Thú thật là đám tụi mình khi biết đến vở kịch lịch sử thì động tác đầu tiên là đi search về nhân vật đó qua mạng (bệnh nghề nghiệp ; ))) , nhờ vậy vô tình biết thêm được nhiều giai thoại nho nhỏ thú vị. Vậy mà hồi xưa đi học sao không vậy ta : )). Đúng là có tác động và làm nên từng thay đổi nhỏ lên đám trẻ tụi mình thật : )

Về xưa là nhớ lịch sử và tự hào :D, nhưng trong chuyện xưa vẫn mang cả hơi thở đương đại, về nay cũng có lắm điều đáng nghĩ qua những gì vở kịch gửi gắm. Biến những điều đúng nhưng có phần khô cứng kia trở nên dễ lĩnh hội hơn, biến những nhận vật lịch sử xa vời trở nên gần gũi hơn, để đưa đến tới khán giả, mình cám ơn lắm những người nghệ sĩ, trân trọng những điều họ cống hiến qua từng đêm. : )